Lao là bệnh lý vô cùng nguy hiểm, tốc độ lây lan vô cùng nhanh chóng. Con đường lây lan chủ yếu là qua đường hô hấp, vì vậy mà bệnh lao đang ngày càng khó kiểm soát hơn. Ở Việt Nam trong những năm qua tỷ lệ người mắc bệnh lao phổi không ngừng tăng lên, đặt ra những thách thức cho nền y học nước nhà.
Nguy hiểm như bệnh lao
Nhìn vẻ bề ngoài, bệnh nhân lao ở giai đoạn đầu trông hoàn toàn khỏe mạnh, nhưng khi bệnh đã tái phát nặng hơn người mắc bệnh lao bị sút cân một cách nhanh chóng, cơ thể suy nhược, cộng với những cơn ho kéo dài ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của bản thân và những người xung quanh. Bệnh nặng sẽ dẫn đến tử vong nhanh chóng.
Lao là bệnh có tốc độ lây lan nhanh nhất trong các bệnh truyền nhiễm. Đây là bệnh lý do trực khoản lao gây ra, thông thường, hơn 90 % dân số có vi khuẩn lao tồn tại trong cơ thể nhưng chỉ một số ít tái phát bệnh. Đó là những người có sức đề kháng kém, thường xuyên tiếp xúc với những yếu tố gây bệnh như : Người bị bệnh lao, người hút thuốc, làm việc trong môi trường ô nhiễm…
Con đường lây lan chủ yếu của bệnh lao là đường hô hấp, vì vậy rất khó để kiểm soát căn bệnh này. Đây là vấn đề thách thức đang đặt ra cho nền y tế nước nhà, nếu không có những giải pháp và phương án cụ thể thì lao phổi sớm hay muộn cũng trở thành gánh nặng cho xã hội.
Bởi vậy, dự phòng và phát hiện sớm bệnh lao là bước đi đúng đắn và phù hợp trong điều trị lao phổi, một khi phát hiện sớm thì khả năng chữa khỏi càng cao và việc đưa ra phác đồ điều trị càng chuẩn xác.
1, Chẩn đoán lao phổi như thế nào?
Hiện nay, có rất nhiều phương pháp để chẩn đoán lao phổi, ngoài dựa vào những dấu hiệu nhận biết trên cơ thể như : Ho khan, ho dai dẳng,ho ra máu, sốt nhẹ về chiều, sút cân không rõ nguyên nhân…thì người bệnh vẫn có thể đến các cơ sở chuyên khoa để làm các xét nghiệm chẩn đoán y học một cách chính xác nhất.
Cũng theo TS. Nguyễn Văn Hưng ( Bác sĩ bệnh viện Lao Phổi Trung Ương) thì hiện nay ở Việt Nam đang tiến hành ba xét nghiệm chính để tìm trực khuẩn lao. Đây là những phương pháp đã được y học quốc tế chứng minh và được ứng dụng nhiều năm qua tại các nước phát triển. Vì vậy mức độ chính xác tương đối cao.
+ Thứ nhất: Xét nghiệm đờm trực tiếp : Đây là phương pháp quan trọng nhất và cơ bản nhất giúp chẩn đoán chắc chắn bệnh nhân có lao phổi hay không. Xét nghiệm đờm trực tiếp có thể dùng phương pháp nhuộm Zihel Neelsen hoặc phương pháp huỳnh quang dùng ánh sáng cực tím, với phương pháp Zihel Neelsen thì dễ thực hiện có thể kiểm nghiệm mọi nơi mọi chỗ song với phương pháp huỳnh quang lại yêu cầu kỹ thuật hiện đại được thực hiện nhiều ở các nước phát triển.
Xét nghiệm đờm là phương pháp quan trọng nhất và cơ bản nhất
Thứ hai: Xét nghiệm hình ảnh (x-quang) : Đây là phương pháp không thể chắc chắn bạn có mắc lao phổi hay không, nhưng nếu kết hợp với với phương pháp xét nghiệm đờm trực tiếp thì sẽ giúp chẩn đoán được mức độ tổn thương của phổi. Phương pháp này thường giúp các bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Thứ ba: Soi phế quản: Thông thường những bệnh nhân có trực khuẩn lao khi soi phế quản sẽ thấy những niêm mạc phù nề, dò hạch phế quản, chít hẹp phế quản do hạch chèn ép, chèn ép khí phế quản…Những dấu hiệu trên phế quản sẽ giúp các bác sĩ chẩn đoán bạn có mác bệnh lao phổi hay không.
Thứ tư: Có thể khám thông thường như khám đáy mắt, tai, mũi họng, xét nghiệm máu, nuôi cấy bệnh phẩm. Tuy nhiên các phương pháp này thường không mang lại kết quả chuẩn xác mà vẫn phải có những xét nghiệm chính xác hơn giúp bác sĩ kết luận tình trạng bệnh một cách chuẩn xác nhất.
Phương pháp hiệu quả nhất
Dù có chẩn đoán phương pháp nào đi chăng nữa thì phương pháp tốt nhất vẫn là chủ động bảo vệ bản thân và những người xung quanh bởi nguy cơ nhiễm lao. Điều đó không có nghĩa là xa lánh, kì thị những bệnh nhân lao phổi mà là phải học cách sống chung với nó.
Nên tự ý thức được sức khỏe của bản thân là sức khỏe của cả cộng đồng, từ đó có một lối sống lành mạnh, khoa học hạn chế sử dụng các chất gây hại cho phổi, hệ hô hấp như rượu, bia, thuốc lá, các chất kích thích khác…Bảo vệ môi trường sống bằng cách vứt rác thải sinh hoạt đúng nơi quy định, nhất là các rác thải của nhà máy, khu công nghiệp cần có những chế tài để kiểm tra và quản lý một cách nghiêm túc.
Khi chúng ta có ý thức nghĩa là chúng ta đang biết bảo vệ mình, lao phổi cũng như HIV/AIDS, nếu không ngăn chặn sẽ trở thành đại dịch của thế kỷ.
Theo Quỳnh Chi
